فشار، یا حمله شیمیایی، و استحکام و فرم را در دماهای بالا را فقط خاک نسوز حفظ می کند.
دیرگدازها پلی کریستالی، چند فازی، معدنی، غیرفلزی، متخلخل و ناهمگن هستند. آنها معمولاً از اکسیدها یا کاربیدها، نیتریدها و غیره از مواد زیر تشکیل می شوند: سیلیکون، آلومینیوم، منیزیم، کلسیم، بور، کروم و زیرکونیوم.
ASTM C71 دیرگدازها را به عنوان “مواد غیر فلزی دارای آن دسته از خواص شیمیایی و فیزیکی که آنها را برای سازهها یا اجزای سیستمهایی که در معرض محیطهای بالاتر از 1000 درجه فارنهایت (811 K؛ 538 درجه سانتیگراد) قرار میدهند، قابل اجرا میسازد، تعریف میکند.
مواد نسوز در کوره ها، کوره ها، زباله سوزها و راکتورها استفاده می شود.
نسوزها همچنین برای ساختن بوته ها و قالب ها برای ریخته گری شیشه و فلزات و برای سطح بندی سیستم های شعله گیر برای سازه های پرتاب موشک استفاده می شوند.
امروزه، صنعت آهن و فولاد و بخش های ریخته گری فلزات تقریباً 70 درصد از کل دیرگدازهای تولید شده را استفاده می کنند.
مواد نسوز باید از نظر شیمیایی و فیزیکی در دماهای بالا پایدار باشند. بسته به محیط عملیاتی، آنها باید در برابر شوک حرارتی مقاوم باشند، از نظر شیمیایی بی اثر باشند و/یا محدوده خاصی از هدایت حرارتی و ضریب انبساط حرارتی داشته باشند.
اکسیدهای آلومینیوم (آلومینا)، سیلیکون (سیلیکا) و منیزیم (منیزیم) مهمترین مواد مورد استفاده در ساخت دیرگدازها هستند. اکسید دیگری که معمولاً در دیرگدازها یافت می شود، اکسید کلسیم (آهک) است.
خاک رس آتشی نیز به طور گسترده ای در ساخت مواد نسوز استفاده می شود.
دیرگدازهای اسیدی عموماً در برابر مواد اسیدی غیرقابل نفوذ هستند اما به راحتی توسط مواد اساسی مورد حمله قرار می گیرند و بنابراین با سرباره اسیدی در محیط های اسیدی استفاده می شوند. آنها شامل موادی مانند سیلیس، آلومینا و آجرهای نسوز آجر نسوز هستند.
معرف های قابل توجهی که می توانند هم آلومینا و هم سیلیس را مورد حمله قرار دهند عبارتند از: اسید هیدروفلوئوریک، اسید فسفریک، و گازهای فلوئوردار (مانند HF، F2). در دماهای بالا، دیرگدازهای اسیدی نیز ممکن است با آهک و اکسیدهای بازی واکنش دهند.